---
draft: false
aliases: ["/hy/"]
---


# Համաձայնեցված «Commit»֊ներ 1.0.0-beta.4

## Համառոտագիր

Համաձայնեցված «commit»֊ների սպեցիֆիկացիան կանոնների խումբ է «commit»
մեսիջների վերաբերյալ։ Այն առաջարկում է պարզ կանոններ և պահանջներ, որոնց միջոոցով
հնարավոր է ստանալ հասկանալի և ընթեռնելի «commit»֊ների պատմություն, և հեշտացնել
ավտոմատացված ծրագրային ապահովման ստեղծումը, որոնք աշխատում են «commit» մեսիջների
հիման վրա։ Այս կանոնները ուղիղ կապ ունեն
[SemVer](http://semver.org/#summary)֊ի սպեցիֆիկացիայի հետ, և օգատգործվում են նոր
ֆունցիոնալի ինտեգրման (features), սխալների ուղղումների (fixes) և հետ
համատեղելիությունը խախտող փոփոխությունների (bracking changes) մասին «commit»
մեսիջներում տեղելացնելու համար։

«commit» մեսիջները պետք է ունենան հետևյալ կառուցվածքը՝

---

```
<տեսակ (type)>[ոչ պարտադիր կոնտեքստ (optional scope)]: <բացատրություն (description)>

[ոչ պարտադիր մարմին (optional body)]

[ոչ պարտադիր ներքևի հատված (optional footer)]
```
---

«commit»֊ները պարունակում են հետևյալ ստրուկտուրալ էլեմենտները, որոնց միջոցով ձեր
ծրագրային ապահովման օգտագործողները կարող են հասկանալ ինչ է տեղի ունեցել
«commit»֊ների արդյունքում՝

1. **fix։**․ `fix` _ՏԵՍԱԿԻ_ «commit»֊ները նախատեված են սխալների ուղղումների (bug
fix) մասին տեղեկացնելու համար (այն փոխկապակցված է սեմանտիկ տարբերակման մեջ
ներկայացված [`«ՓԱԹՉ»`](http://semver.org/#summary)֊ի հետ)։

2. **feat։**․ `feat` _ՏԵՍԱԿԻ_ «commit»֊ները նախատեված են նոր
ֆունկցիոնալի ինտեգրման մասին տեղեկացնելու համար (այն փոխկապակցված է սեմանտիկ
տարբերակման մեջ ներկայացված [`«ՄԻՆՈՐ»`](http://semver.org/#summary)֊ի հետ)։

3. **BREAKING CHANGE։**․ `BREAKING CHANGE։`  պարունակող «commit»֊ները
(_ՄԱՐՄՆՈՒՄ_ կամ _ՆԵՐՔԵՎԻ ՀԱՏՎԱԾՈՒՄ_ ) տեղեկացնում են API֊ում արված փոփոխության
մասին, որը խախտում է հետ համատեղելիությունը (breaking changes) (այն փոխկապակցված
է սեմանտիկ տարբերակման մեջ ներկայացված [`ՄԱԺՈՐ`](http://semver.org/#summary)֊ի
հետ), `BREAKING CHANGE:`֊ը կարող է հանդիպել կամայական _ՏԵՍԱԿԻ_ «commit»֊ների հետ:

4. Ուրիշ տեսակներ. կարելի է օգտագործել նաև վերը նշվածներից տարբերվող
_ՏԵՍԱԿ_ ունեցող (`fix:` և `feat:`) «commit»֊ներ, օրինակ՝
[@commitlint-config-conventional](https://github.com/marionebl/commitlint/tree/master/%40commitlint/config-conventional)֊ը
(հիմնված է [Angular convention](https://github.com/angular/angular/blob/22b96b9/CONTRIBUTING.md#-commit-message-guidelines)֊ի վրա)
առաջարկում է օգագործել են նաև՝ `chore:`, `docs:`, `style:`, `refactor:`,
`perf:`, `test:` և այլ _ՏԵՍԱԿԻ_ «commit»֊ներ։

Մենք նաև առաջարկում ենք օգագործել `improvement`, այն _ՏԵՍԱԿԻ_ «commit»֊ների
համար, որոնք բարելավում են գործող իմպլեմենտացիան առանց նոր ֆունկցիոնալի
ինտեգրման և սխալների ուղղման։ Ուշադրություն դարձրեք, որ «commit»֊ների այս
_ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ_ չեն հանդիսանում համաձայնեցված «commit»֊ների սպեցիֆիկացիայի մաս և ոչ
մի ձևով փոխկապակցված չեն սեմանտիկ տարբերակման սպեցիֆիկացիայի հետ (բացառություն
են հանդիսանում `BREAKING CHANGE:` պարունակող «commit»֊ները)։

_ԿՈՆՏԵՔՍՏ_ կարող է ավելացվել «commit»֊ի _ՏԵՍԱԿԻՆ_ ՝ «commit»-ի կոնտեքստ
սահմանելու նպատակով։ _ԿՈՆՏԵՔՍՏԸ_ պետք է լինի փակագծերի մեջ օրինակ՝
`feat(parser): add ability to parse arrays`։

## Օրինակներ

### «commit», որը ունի _ԲԱՑԱՏՐՈՒԹՅՈՒՆ_ և _BREAKING CHANGE_ իր մարմնում

```
feat: allow provided config object to extend other configs

BREAKING CHANGE: `extends` key in config file is now used for extending other config files
```

### «commit», որում կա `!` _BREAKING CHANGE_ ֊ի վրա ուշադրություն գրավելու համար

```
chore!: drop Node 6 from testing matrix

BREAKING CHANGE: dropping Node 6 which hits end of life in April
```

### «commit», որը չունի _ՄԱՐՄԻՆ_

```
docs: correct spelling of CHANGELOG
```

### «commit», որը ունի _ԿՈՆՏԵՔՍՏ_

```
feat(lang): add polish language
```

### «commit», սխալի ուղղման համար, որը պարունակում է առաջադրանքի (issue) համարը

```
fix: correct minor typos in code

see the issue for details on the typos fixed

closes issue #12
```

## Սպեցիֆիկացիա

Նշված բառերը՝ «ՊԵՏՔ Է» (MUST, SHALL), «ՉՊԵՏՔ Է» (MUST NOT, SHALL NOT),
«ՊԱՐՏԱԴԻՐ» (REQUIRED), «ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ Է» (SHOULD), «ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ ՉԷ» (SHOULD NOT),
«ԽՈՐՀՈՒՐԴ Է ՏՐՎՈՒՄ» (RECOMMENDED), «ԿԱՐՈՂ Է» (MAY) և «ՈՉ ՊԱՐՏԱԴԻՐ» (OPTIONAL)
պետք է ինտերպրիտացվեն [RFC 2119](http://tools.ietf.org/html/rfc2119) ստանդարտին
համապատասխան։

1. «commit» մեսիջները ՊԵՏՔ Է (MUST) սկսվեն _ՏԵՍԱԿԻ_ (type) մասին նշումով, որը
գոյական է (noun) և բաղկացած է լինում մեկ բառից՝ օրինակ՝ `feat`, `fix`, և այլն։
Դրան հետևում է ՈՉ ՊԱՐՏԱԴԻՐ (OPTIONAL) _ԿՈՆՏԵՔՍՏԸ_ (scope) և ՊԱՐՏԱԴԻՐ (REQUIRED)
վերջակետի նշանը և բացատը։

2. `feat` _ՏԵՍԱԿԸ_ ՊԵՏՔ Է (MUST) օգտագործվի, երբ «commit»֊ի արդյունքում տեղի է
ունենում նոր ֆունցիոնալի իմպլեմենտացիա ձեր ծրագրում կամ գրադարանում։

3. `fix` _ՏԵՍԱԿԸ_ ՊԵՏՔ Է (MUST) օգտագործվի, երբ «commit»֊ի արդյունքում տեղի է
ունենում սխալի ուղղում ձեր ծրագրում։

4. _ԿՈՆՏԵՔՍՏԸ_ ԿԱՐՈՂ Է (MAY) ավելացվել _ՏԵՍԱԿԻՑ_ անմիջապես հետո։ _ԿՈՆՏԵՔՍՏԸ_
ՊԵՏՔ Է (MUST) գոյական լինի պարփակված փակագծերի մեջ, և նկարագրի կոդի այն հատվածը,
որի վրա անդրադարձել է «commit»֊ը։ Օրինակ՝ `fix(parser): `։

5. _ԲԱՑԱՏՐՈՒԹՅՈՒՆԸ_ (description) ՊԵՏՔ Է (MUST) լինի անմիջապես
_ՏԵՍԱԿ/ԿՈՆՏԵՔՍՏ_-ին հետևող բացատից հետո։ _ԲԱՑԱՏՐՈՒԹՅՈՒՆԸ_ համառոտ ներկայանում է
կոդում եղած փոփոխությունները։ Օրինակ՝
`fix: array parsing issue when multiple spaces were contained in string`։

6. _ՄԱՐՄԻՆԸ_ (body) ԿԱՐՈՂ Է (MAY) հետևել կարճ _ԲԱՑԱՏՐՈՒԹՅԱՆԸ_ և ավելի մեծ
ինֆորմացիա տրամադրել կոդում եղած փոփոխությունների մասին։ _ՄԱՐՄԻՆԸ_ ՊԵՏՔ Է (MUST)
առանձնացվի _ԲԱՑԱՏՐՈՒԹՅՈՒՆԻՑ_ մեկ դատարկ տողով։

7. _ՆԵՐՔԵՎԻ ՀԱՏՎԱԾԸ_ (footer) ԿԱՐՈՂ Է (MAY) լինել մեկ կամ մի քանի տողի տեսքով
_ՄԱՐՄՆԻՑ_ անմիջապես հետո և պետք է անջատված լինի _ՄԱՐՄՆԻՑ_ մեկ դատարկ տողով։
_ՆԵՐՔԵՎԻ ՀԱՏՎԱԾԸ_ ՊԵՏՔ Է (MUST) պարունակի մետա֊ինֆորմացիա «commit»֊ի մասին,
օրինակ՝ «pull» հարցումների, ստուգողների (reviewers), հետ համատեղելիությունը
խախտող փոփոխությունների և ալյն։ Մետա֊ինֆորմացիայի ամեն մասը զբաղեցնում է մեկ տող։

8. Հետ համատեղելիությունը խախտող փոփոխությունները ՊԵՏՔ Է (MUST) պիտակավորվեն
_ՄԱՐՄԻՆԻ_ կամ _ՆԵՐՔԵՎԻ ՀԱՏՎԱԾԻ_ սկզբում։ Հետ համատեղելիությունը խախտող
փոփոխությունները ՊԵՏՔ Է (MUST) պիտակավորվեն այս արտահայտությամբ՝ BREAKING CHANGE
(պարտադիր մեծատառերով), որին հետևում է վերջակետ և բացատ։

9. Հետ համատեղելիությունը խախտող փոփոխությունների նկարագիրը (ինչ է փոխվել
API-ում) ՊԵՏՔ Է (MUST) հետևեն `BREAKING CHANGE: ` պիտակին։ Օրինակ՝
`BREAKING CHANGE: environment variables now take precedence over config files.`։

10. «commit»-ների _ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ_ ԿԱՐՈՂ ԵՆ (MAY) լինել `feat`֊ից և `fix`֊ից տարբեր։

11. Համաձայնեցված «commit»֊ներում ներկայացված բաղադրիչները, ՉՊԵՏՔ Է (MUST NOT)
դիտարկվեն, որպես ռեգիստրից կախված (case sensitive), բացառություն է միայն
`BREAKING CHANGE`֊ը, որը միշտ պետք է լինի մեծատառերով։

12. `!` նշանը ԿԱՐՈՂ Է (MAY) ավելացվել `:` նշանից առաջ և _ՏԵՍԱԿ/ԿՈՆՏԵՔՍՏ_-ից հետո,
որպեսզի ուշադրություն գրավի հետ համատեղելիությունը խախտող փոփոխությունների վրա։
`BREAKING CHANGE: description` տողը ևս ՊԵՏՔ Է (MUST) ավելացվի
_ՄԱՐՄԻՆԻ_ կամ _ՆԵՐՔԵՎԻ ՀԱՏՎԱԾԻ_ սկզբում, եթե օգտագործվել է `!` նշանը։

## Ի՞նչու օգտագործել Համաձայնեցված «Commit»֊ներ

* Փոփոխությունների լոգերի (CHANGELOG) ավտոմատ գեներացում։
* Սեմանտիկ տարբերակի ավտոմատ որոշում «commit»֊ի հիման վրա։
* Տեղեկացնել փոփոխությունների բնույթի մասին թիմի անդամներին, հասարակությանը և
հետաքրքրված անձանց։
* Ավտոմատացնել կառուցման (build) և հրապարակման (publish) պրոցեսները։
* Հեշտացնում է նոր մասնակիցների ինտեգրումը ձեր նախագծին, հասանելի և
ստրուկտուրիզացված «commit»֊ների պատմության շնորհիվ։

## ՀՏՀ

### Ի՞նչպես գրել «commit» մեսիջները աշխատանքի նախնական փուլերում (initial development phase):

Խորհուրդ է տրվում գրել մեսիջներն այնպես, կարծես դուք արդեն հրապարակել եք
պրոդուկտը։ _Որևէ մեկին_ ՝ օրինակ ձեր գործընկերներին կարող է հետաքրքիր լինել, թե
ինչն է փոխվել, և ինչ նոր հետ համատեղելիությունը խախտող փոփոխություններ են եղել։

### Ի՞նչ անել, եթե «commit»֊ը ունի ավելի քան մեկ _ՏԵՍԱԿ_։

Եթե հնարավոր է արեք իմ քանի «commit»։ Համաձայնեցված «commit»֊ների հիմնական
առավելություններից մեկը՝ ավելի կազմակերպված «commit»֊ների և «PR»֊ների թողարկումն է։

### Արդյո՞ք աշխատելու այս ձևը չի խանգարում արագ ծրագրավորմանը (rapid development) և արագ իտերացիաներին (fast iteration)։

Այս եղանակը խանգարում է ոչ կազմակերպված արագ աշխատանքին։ Դրա փոխարեն դուք արագ
եք շարժվում երկարաժամկետ տեսլականով, մի քանի պրոյեկտի մասշտաբով և մի քանի
մասնակիցներ առկայությամբ։

### Արդյո՞ք համաձայնեցված «commit»֊ների _ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ_ չեն սահմանափակի ծրագրավորողներին, քանի որ նրանք պետք է մտածեն տրամադրված _ՏԵՍԱԿՆԵՐԻ_ սահմաններում։

Համաձայնեցված «Commit»֊ների սպեցիֆիկացիան խրախուսում է այլ _ՏԵՍԱԿԻ_ «commit»֊ների
օգտագործումը։ Ձեր թիմը կարող է ազատ լինել իր սեփական _ՏԵՍԱԿՆԵՐԻ_ ստեղծման մեջ և
փոփոխել դրանք ժամանակի ընթացքում։

### Ի՞նչ կապ ունի այս ամենը տարբերակման սեմանտիկ կանոնների՝ SemVer֊ի հետ։

`fix` _ՏԵՍԱԿԻ_ «commit»֊ները թողարկվում են, որպես ՓԱԹՉ. `feat` _ՏԵՍԱԿԻ_
«commit»֊ները թողարկվում են, որպես ՄԻՆՈՐ. `BREAKING CHANGE` պարունակող կամայական
«commit», _ՏԵՍԱԿԻՑ_ անկախ, թողարկվում է, որպես ՄԱԺՈՐ։

### Ինչպե՞ս է պետք տարբերակել համաձայնեցված «commit»֊ների սպեցիֆիկացիայի հիման վրա ստեղծված իմ սեփական հավելվածերը, օրինակ՝ `@jameswomack/conventional-commit-spec`

Համաձայնեցված «commit»֊ների սպեցիֆիկացիայի հիման վրա ձեր հավելվածները ստեղծելիս
և թողարկելիս, խորհուրդ է տրվում օգտվել՝ [`SemVer`](http://semver.org/#summary)֊ից։
(Մենք խրախուսում ենք հավելվածների ստեղծումը)։

### Ինչ ես պետք է անեմ, երբ սխալմամբ «commit»֊ի սխալ _ՏԵՍԱԿ_ եմ օգտագործել։

#### Եթե ծեր օգտագործած _ՏԵՍԱԿԸ_ առկա է սպեցիֆիկացիայում, բայց այն սխալ է, օրինակ `fix`՝ `feat`֊ի փոխարեն։

Մինչ ձեր սխալը «mergе» անելը, կամ թողարկելը, խորհուրդ է տրվում օգտագործել
`git rebase -i` և փոփոխել commit»֊ների պատմությունը։ Թողարկելուց հետո, ուղղելու
եղանակները տարբեր են՝ կախված նրանից թե ինչ գործիքներից եք դուք օգտվում։

#### Եթե ձեր օգտագործած _ՏԵՍԱԿԸ_ առկա չէ սպեցիֆիկացիայում, օրինակ `feet`՝ `feat`֊ի փոխարեն։

Դա ամենևին էլ աշխարհի վերջը չէ։ Դա ուղղակի կնշանակի, որ ձեր սպեցիֆիկացիայի հիման վրա աշխատող գործիքներրը կանտեսեն այդ «commit»֊ը։

### Իմ բոլոր գործընկերները նույնպե՞ս պետք է հետևեն համաձայնեցված «commit»֊ների սպեցիֆիկացիային։

Ոչ․ եթե ձեր աշխատանքային պրոցեսը հիմնված է «squash»֊երի վրա՝ նախագծի ղեկավարը
կարող է մաքրել պատմությունը մինչև «mergе» անելը և ուշադրություն չդարձնել այդ ամենին։
Սովորաբար git֊ը ավտոմատ «squash» է անում «commit»֊ները PR֊ի ժամանակ և վերջին
«commit»֊ը անում է նախագծի ղեկավարը։

## Սպեցիֆիկացիայի Մասին

Համաձայնեցված «commit»֊ների սպեցիֆիկացիան ոգեշնչված է և ստեղծված
[Angular Commit Guidelines](https://github.com/angular/angular.js/blob/master/CONTRIBUTING.md#commit)֊ի
հիման վրա։

Առաջին սևագիրը ստեղծվել է մի քանի մասնակիցների օգնությամբ։

* [conventional-changelog](https://github.com/conventional-changelog/conventional-changelog)․
գործիքների խումբ է, git֊ի պատմությունից hամաձայնեցված «commit»֊ները
առանձնացնելու համար։
* [parse-commit-message](https://github.com/olstenlarck/parse-commit-message)․
ծրագիր է, որը «commit»֊ից առանձնացնում է
`{ header: { type, scope, subject }, body, footer }` օբյեկտ:
* [bumped](https://bumped.github.io/)․ գործիք է, որի միջոցով կարելի է, որոշակի
գործողություններ կատարել ծրագրային ապահովումը հրապարակելուց առաջ կամ հետո։
* [unleash](https://github.com/netflix/unleash)․ գործիք, որը ավտոմատացնում է
ծրագրերի թողարկումը և հրապարակումը։
* [lerna](https://github.com/lerna/lerna)․ մոնո֊ռեպոզիտորիաների կառավարման
գործիք է, որը ստեղծվել է Babel֊ի հիման վրա։

## Գործիքներ՝ համածայնեցված «commit»֊ների համար

* [php-commitizen](https://github.com/damianopetrungaro/php-commitizen)․ գործիք,
որի միջոցով կարելի է ստեղծել «commit»֊ներ՝ համաձայնեցված «commit»֊ների
սպեցիֆիկացիային համաձայն։ Կարելի է օգտագործել PHP֊ով իրականացվող նախագծերում,
կամ առանձին։
* [conform](https://github.com/autonomy/conform)․ այս գործիքի միջոցով կարելի է
կազմակերպել կանոններ git ռեպոզիտորիաների համար, օրինակ համաձայնեցված
«commit»֊ների հիման վրա։
* [standard-version](https://github.com/conventional-changelog/standard-version):
Ավտոմատ տարբերակման և փոփոխությունների լոգի ստեղծում համաձայնեցված «commit»֊ների
հիման վրա։
* [commitsar](https://github.com/commitsar-app/commitsar): Go լեզվով գրված
գործիք, որը ստուգում է, արդյոք «commit»֊ը համապատասխանում է համաձայնեցված
«commit»֊ների սպեցիֆիկացիային։ Կարելի է օգտագործել Docker֊ի հետ։

## Նախագծեր, որոնք օգտագործում են Համաձայնեցված «Commit»֊ներ

* [yargs](https://github.com/yargs/yargs)․ Բոլոր կողմից սիրված «command line»
արգումենտներ առանձնացնելու գործիք (parser)։
* [istanbuljs](https://github.com/istanbuljs/istanbuljs)․ Բաց կոդով գրադարանների
և գործիքների խումբ է, ձեր «JavaScript»֊ով ստեղծված ծրագրային ապահովման տեստերի
ընդգրկելիությունը որոշելու համար։
* [uPortal-home](https://github.com/UW-Madison-DoIT/angularjs-portal) և
[uPortal-application-framework](https://github.com/UW-Madison-DoIT/uw-frame)․
[Apereo uPortal](https://www.apereo.org/projects/uportal)֊ի համար նախատեսված
UI֊ը բարելավելու գործիքներ։
* [massive.js](https://github.com/dmfay/massive-js)․ Տվյալների հետ աշխատելու
համար նախատեսված գրադարան Node֊ի և PostgreSQL֊ի համար։
* [electron](https://github.com/electron/electron)․ Քրոս֊պլատֆորմ, համակարգչային
ծրագրերի ստեղծման համար JavaScript, HTML, և CSS֊ով։
* [scroll-utility](https://github.com/LeDDGroup/scroll-utility)․ Անիմացիաների և
էլեմենտները տեղակայելու համար նախատեսված գործիք։
* [Blaze UI](https://github.com/BlazeUI/blaze)․ UI հավաքելու գործիք։
* [Monica](https://github.com/monicahq/monica): An open source personal
relationship management system.
* [mhy](https://mhy.js.org): A zero-config, out-of-the-box, multi-purpose
toolbox and development environment.

[![Համաձայնեցված «commit»֊ներ](https://img.shields.io/badge/Conventional%20Commits-1.0.0-yellow.svg)](https://conventionalcommits.org)

_Ցանկանու՞մ եք տեսնել ձեր նախագիծը այս ցուցակում_ [ուղղարկեք «pull» հարցում](https://github.com/conventional-changelog/conventionalcommits.org/pulls)։