Conventional Commits yönergesi, commit mesajları hakkında kolayca takip edilebilecek bir sözleşmedir.
Anlaşılabilir bir commit geçmişi için kolay bir dizi kurallar oluşturarak, üzerine daha kolay otomatik araçlar yazılmasını sağlar.
Bu sözleşme, commit mesajlarında yeni özellik ekleme (features), hata düzeltme (fixes) ve köklü değişiklik (breaking changes) tanımlamalarıyla [SemVer](http://semver.org) ile uyumludur.
1.**fix:**`fix`*tipi* bir commit, kodunuzdaki bir hatayı düzeltir (Semantik versiyonlamadaki [`PATCH`](http://semver.org/#summary) ile paraleldir).
2.**feat:**`feat`*tipi* bir commit, kodunuza yeni bir özellik ekler (Semantik versiyonlamadaki [`MINOR`](http://semver.org/#summary) ile paraleldir).
3.**BREAKING CHANGE:**`BREAKING CHANGE:` ile başlayan bir alt metin ya da tip/kapsam sonuna eklenmiş bir `!` içeren commit köklü bir değişiklik getiriyordur (Semantik versiyonlamadaki [`MAJOR`](http://semver.org/#summary) ile paraleldir). Bir BREAKING CHANGE herhangi bir *tip* commit içinde olabilir.
4.`fix:` ve `feat:` dışındaki *tipler* de kullanılabilir. Örneğin [@commitlint/config-conventional](https://github.com/conventional-changelog/commitlint/tree/master/%40commitlint/config-conventional) ([Angular yönergesine göre](https://github.com/angular/angular/blob/22b96b9/CONTRIBUTING.md#-commit-message-guidelines)) `build:`, `chore:`, `ci:`, `docs:`, `style:`, `refactor:`, `perf:`, `test:`, ve birkaç başka tipi de tavsiye eder.
5.`BREAKING CHANGE: <description>` dışında *alt metinler* de kullanılabilir ve [git trailer format](https://git-scm.com/docs/git-interpret-trailers)'a benzer yönergeler takip edilebilir.
Harici ek tipler Conventional Commits yönergesi tarafından zorunlu kılınmaz ve semantik versiyon oluşturmada tam bir etkisi yoktur (tabiki BREAKING CHANGE içermedikçe).
<br/><br/>
Fazladan ilave bağlamsal bilgi sağlamak için bir commit türüne bir kapsam eklenebilir ve parantez içinde yer alır, Örneğin, `feat(parser): add ability to parse arrays`.
Bu belgedeki “-MALI”, “-MAMALI”, “ZORUNLU”, “YAPALIM”, “YAPMAYALIM”, “-SAM IYI OLUR”, “-MASAM IYI OLUR”, “TAVSIYE EDILIR”, “-ABİLİRİM” ve “SEÇMELİ” kalıpları [RFC 2119](https://www.ietf.org/rfc/rfc2119.txt)'da açıklandığı gibi yorumlanmalıdır.
1. Her commit mesajı bir `feat`, `fix`, vs. gibi bir tip ile başlaMALI, SEÇMELİ bir kapsam, SEÇMELİ bir `!` işareti ve ZORUNLU bir iki nokta üst üste işareti ve bir adet boşluk ile devam eder.
2.`feat` tipi commit, uygulamaya ya da kütüphaneye yeni bir özellik ekliyorsa kullanılMALI.
3.`fix` tipi commit, uygulamadaki bir hatayı düzeltiyorsa kullanılMALI.
4. Tip bilgisinden sonra bir kapsam belirtilEBİLİR. Kapsam bilgisi parantez içerisinde kodun hangi bölümünün değiştiğini açıklayan bir isimden oluşMALI. Örneğin `fix(parser):`.
5. Açıklama ön tip/kapsam bilgilerinden sonraki iki nokta ve boşluktan hemen sonra yazılMALIdır. Açıklama kısmı yapılan değişikliği anlatan kısa bir özettir. Örneğin *fix: array parsing issue when multiple spaces were contained in string*.
6. Kısa açıklamadan sonra, kod değişiklikleri hakkında ek bağlamsal bilgiler sağlayan daha uzun bir commit mesajı metni yazılABİLİR. Mesaj metni açıklamadan sonra boş bir satırdan sonra başlaMALIDIR.
7. Bir commitin mesaj metni serbest şekildedir ve boş bir satırla ayrılan herhangi bir sayıda paragraftan oluşABİLİR.
8. Bir ya da birden fazla alt metin mesaj metninden bir boş satır sonra koyulABİLİR. Her alt metin bir anahtar kelime ile başlaMALI, anahtar kelime ya `:<boşluk>` ile ya da `<boşluk>#` ayraçları ile bir metine bağlanmalı (bu özellik [git trailer convention](https://git-scm.com/docs/git-interpret-trailers)'dan ilham alınmıştır).
9. Alt metin anahtar kelimesi boşluk karakteri yerine `-` kullanmalı. Örneğin `Acked-by` (bu alt metnin çok paragraflı mesaj metinlerinden ayırılmasına yardımcı olur). Buna istisna olarak sadece `BREAKING CHANGE` kalıbının anahtar kelime olarak kullanımına izin verilmiştir.
10. Alt metin birden fazla boşluk ve satır içerEBİLİR, ve bir sonraki geçerli anahtar kelimeye ulaştığında bitmiş olMALI.
11. Köklü değişiklikler ya tip/kapsam içinde ya da alt metin olarak belirtilMELİDİR.
12. Eğer alt metin içinde belirtiliyorsa, köklü değişiklik büyük harflerle BREAKING CHANGE ile başlaMALI, iki nokta işareti, boşluk ve açıklama ile devam etMELİDİR. Örneğin *BREAKING CHANGE: environment variables now take precedence over config files* gibi.
13. Eğer tip/kapsam içinde belirtiliyorsa, köklü değişiklikler `:` işaretinden önce `!` ile belirtilmelidir. Eğer `!` kullanılırsa alt metinde `BREAKING CHANGE:` kullanılMAYABİLİR ve commit açıklaması köklü değişikliği tanımlamak için kullanılABİLİR.
14.`feat` ve `fix` dışındaki tipler mesaj metninde tekrar kullanılABİLİR. Örneğin *docs: updated ref docs.*.
15. Conventional Commits ile harmanlanmış kalıplar, geliştiriciler tarafından büyük/küçük harf duyarlı olarak düşünülMEMELİ. Buna tek istisna BREAKING CHANGE kalıbıdır çünkü her zaman büyük harfle yazılMALIdır.
- Değişikliklerin doğasını ekip arkadaşlarına, kamuya ve diğer paydaşlara iletmek.
- Derleme ve yayınlama işlemlerini tetikleme.
- İnsanların daha yapılandırılmış bir commit geçmişini kendi kendilerine keşfetmelerine imkan vererek projelerinize katkıda bulunmalarını kolaylaştırmak.
## SSS
### İlk geliştirme aşamasında commit mesajları ile nasıl başa çıkmalıyım?
Ürünü daha önce yayınlamış gibi devam etmenizi öneririz. Tipik olarak *birisi*, diğer yazılım geliştiricileriniz olsa bile, yazılımınızı kullanıyor demektir. Neyin düzeltildiğini, neyin bozulduğunu vb. bilmek isteyeceklerdir.
### Commit başlığındaki tip bilgisi büyük harf mi veya küçük harf mi yazılmalı?
Herhangi biri kullanılabilir, ancak tutarlı olmak en iyisidir.
### Yapacağım commit, commit tiplerinin birden fazlasına uygunsa ne yapmalıyım?
Geri dönün ve mümkün olduğunca çok commit yapın. Conventional Commits'in avantajlarından biri, bizi daha organize commit ve PR yapmaya teşvik etmesidir.
Bu, dağınıklık içinde hızlı bir şekilde hareket etmeyi önler. Uzun vadede, çeşitli katkıda bulunanlar ile birden fazla projede daha hızlı bir şekilde ilerlemenize yardımcı olur.
Conventional Commits, hata düzeltmeleri(fixes) gibi kesin olan commit tiplerinden daha fazla yapmamızı teşvik eder. Bunun dışında, Conventional Commits'in esnekliği, ekibinizin kendi tiplerini bulmasına ve zamanla bu tipleri değiştirmesine olanak tanır.
`fix` tipi commit `PATCH` sürüm olarak tercüme edilebilir. `feat` tipinde commit `MINOR` sürüm olarak tercüme edilebilir. `BREAKING CHANGE` içeren commit, tipi ne olursa olsun `MAJOR` olarak tercüme edilebilir.
Hatayı birleştirmeden veya yayınlamadan önce, commit geçmişini düzenlemek için `git rebase -i` kullanmanızı öneririz. Yayınlandıktan sonra temizleme ise, kullandığınız araç ve işlemlere göre farklı olacaktır.
En kötü durumda bile, Conventional Commits yönergesine uymayan bir commit tipi dünyanın sonu değildir. Bu sadece commit'in yönergeye dayalı araçlar tarafından, commit'in kaçırılacağı anlamına gelir.
Hayır! Git'te squash tabanlı bir iş akışı kullanırsanız, proje yürütücüleri birleştirme sırasında commit mesajlarını temizleyebilir; bu da dışardan katkı yapanlara iş yükü eklemez.
Bunun için yaygın bir iş akışı olarak, git sisteminizin otomatik olarak bir PR isteğinden commit mesajlarını ayırmasını ve isteği kabul edecek kişinin birleştirme sırasında uygun git commit mesajını girmesi için bir form sunmasını sağlamaktır.
Eklenen bir kodu geri almak karmaşık olabilir: birden fazla commit'i mi geri alıyorsunuz? Bir özelliği geri alıyorsanız, bir sonraki sürüm veya belkide bir yama mı olmalı?
Conventional Commits, geri döndürme davranışını tanımlamak için açık bir çaba göstermez. Bunun yerine bu işi geliştiricilere bırakıyoruz, geliştiriciler geri dönüşleri ele almak için kendi yollarını geliştirmek üzere *tiplerin* ve *alt metinlerin* esnekliğini kullanabilirler.
Bir öneri şöyle olabilir, `revert` tipini ve geri döndürülen commit'in SHA bilgisini başvuran bir alt metinde belirtmektir:
